ਬੈਂਗਲੋਰੂ, 11 ਦਸੰਬਰ:
34 ਸਾਲੇ ਅਤੁਲ ਸੁਭਾਸ਼, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਆਰਟਿਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਮਾਹਿਰ ਸੀ, ਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ‘ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਰਚਾ ਛੇੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸੁਭਾਸ਼ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੈਂਗਲੋਰੂ ਸਥਿਤ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਤਕ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਤ੍ਰਿਤ ਨੋਟ, ਇੱਕ ਵਿਆਖਿਆਤਮਕ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਆਖਰੀ ਤਿਆਰੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਸੂਚੀ ਛੱਡੀ ਸੀ।
ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਆਖਰੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੈੱਕਲਿਸਟ ਮਿਲੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸੀ “Before Last Day”, “Last Day”, ਅਤੇ “Execute Last Moment”। ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਕੰਮ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ:
- ਆਪਣੇ ਫੋਨ ਤੋਂ ਬਾਇਓਮੀਟਰਿਕ ਡੇਟਾ ਹਟਾਉਣਾ।
- ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਬੈਕਅਪ ਲੈਣਾ।
- ਆਪਣੀ ਸੰਪਤੀ ਦੀਆਂ ਚਾਬੀਆਂ ਆਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਲਈ ਫ੍ਰਿਜ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ।
- “Justice is due” ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਪਲੈਕਾਰਡ ਵੀ ਉਸ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਨੇ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਵਿਵਾਦ ਅਤੇ ਦੋਸ਼
ਸੁਭਾਸ਼ ਨੇ 2019 ਵਿੱਚ ਨਿਕਿਤਾ ਸਿੰਘਾਨੀਆ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਚਾਰ ਸਾਲਾ ਬੱਚਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੁਭਾਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕਥਿਤ ਤੰਗੀ ਸਹੀ, ਜੋ ਕਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਰਾ, ਬਿਕਾਸ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਝੂਠੇ ਆਰੋਪਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸ਼ਾਰੀਰੀਕ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਡਾਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਆਰੋਪ ਹੈ ਕਿ ਸੁਭਾਸ਼ ‘ਤੇ 3 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦਬਾਅ ਡਾਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਵਾਧੂ 30 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬੈਂਗਲੋਰੂ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜੌਨਪੁਰ ਵਿਚ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਿਆ।
ਅਤੁਲ ਸੁਭਾਸ਼ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ
ਚਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਸ਼ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨਿਕਿਤਾ, ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨਿਸ਼ਾ ਸਿੰਘਾਨੀਆ, ਭਰਾ ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘਾਨੀਆ ਅਤੇ ਚਾਚਾ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸਿੰਘਾਨੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਆਰੋਪਾਂ ਵਿੱਚ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਲਈ ਉਕਸਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸਾਂਝੀ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਅਪਰਾਧਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਆਲੋਚਨਾ
ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਦਹੇਜ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਕਥਿਤ ਦੁਰੁਪਯੋਗ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਭੇਦਭਾਵ ‘ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਜਿਵੇਂ ਜਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਜਕਰਤਾ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਜ്ഞੋ ਨੇ ਸਮਾਨ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦਾਂ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਕਮੀ ‘ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਜਕਰਤਾ ਬਰਖਾ ਤ੍ਰੇਹਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸੁਭਾਸ਼ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਨਾਕਾਮੀਆਂ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਠੋਰ ਕਦਮ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਭੇਦਭਾਵ ਅਕਸਰ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।”
ਵਕੀਲ ਆਭਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਦੁਰੁਪਯੋਗ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ‘ਤੇ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਕਿ ਅਸਲੀ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਿੰਗ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਪੁਕਾਰ
ਸੁਭਾਸ਼ ਦੀ ਦੁੱਖਦਾਇਕ ਮੌਤ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਵਿਵਾਦਾਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਿਕੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਬਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਜ्ञ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਸੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਦਬਾਅ ਵਿੱਚ ਫੰਸੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਸੁਭਾਸ਼ ਦੀ ਮੌਤ ਇੱਕ ਕਰਵੀ ਯਾਦ ਦਿਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਐਸੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਆਯਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।