ਦੀਵਾਲੀ ‘ਤੇ, ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (LAC) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੰਜ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਥਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਫਰੰਟਲਾਈਨ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਹ ਅਦਲਾ-ਬਦਲੀ ਰਸਮੀ ਫੌਜੀ ਸਮਾਰੋਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ 8-10 ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਮਿਲੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
ਕਰੋਕਰਮ ਪਾਸ: ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਸੀਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਬਿੰਦੂ।
ਹੌਟ ਸਪ੍ਰਿੰਗਜ਼: ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਤੋਂ ਪਿਛਲੇ ਫੌਜੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸਥਾਨ।
ਕੋਂਗਕਾ ਲਾ: ਇੱਕ ਹੋਰ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਖੇਤਰ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮਨੋਨੀਤ ਸਰਹੱਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟਾਂ, ਦੌਲਤ ਬੇਗ ਓਲਡੀ (ਡੀਬੀਓ) ਅਤੇ ਸਪੰਗਗੁਰ ਗੈਪ (ਚੁਸ਼ੁਲ) ‘ਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ 2020 ਵਿੱਚ ਵਧੇ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਗੱਲਬਾਤ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਸੀ।
ਐਕਸਚੇਂਜ ਦਾ ਸੰਦਰਭ
ਇਹ ਐਕਸਚੇਂਜ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਘੋਸ਼ਿਤ ਡੇਪਸਾਂਗ ਅਤੇ ਡੇਮਚੋਕ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਵਿਘਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸੰਪੂਰਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਗਸ਼ਤ ਦੇ ਰੂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣਦੇ ਸਨ।
ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਤਸਦੀਕ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਡਿਪਸਾਂਗ ਪਠਾਰ ‘ਤੇ ਪੁਆਇੰਟ 10, 11, 12 ਅਤੇ 13 ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਗਸ਼ਤ ਰੂਟਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਤਾਲਮੇਲ ਗਸ਼ਤ
ਨਵੇਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੀ ਗਸ਼ਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਸ਼ਤ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਗੀਆਂ, ਇੱਕ ਉਪਾਅ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਬਾਕੀ ਵਿਵਾਦ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਹੋਰ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੋਗਰਾ, ਪੈਂਗੋਂਗ ਤਸੋ ਅਤੇ ਗਲਵਾਨ ਵਿੱਚ ਗਸ਼ਤ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸਮਾਨ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਆਈਆਂ ਹਨ।
ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਮਿੱਠਾ ਵਟਾਂਦਰਾ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਝਗੜੇ ਦੋਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੱਲ ਰਹੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।